Czym nazywamy samowolę budowlaną?

Samowola budowlana to prowadzenie inwestycji budowlanych bez wymaganych pozwoleń lub koniecznego zgłoszenia robót. Okazuje się, że skala tego zjawiska jest dość duża. Nie zawsze wynika ona z celowej chęci obejścia przepisów prawnych. Niekiedy, szczególnie przy realizacji prac o mniejszych rozmiarach, inwestorzy nie mają świadomości, że pewne ich działania wymagają stosownych zgłoszeń.

 

Samowola budowlana: co to właściwie jest?

W przepisach Prawa budowlanego tak naprawdę nie znajdziemy definicji samowoli budowlanej. Za samowolę uznajemy prowadzenie robót budowlanych z naruszeniem obowiązujących przepisów, w tym przede wszystkim Prawa budowlanego.

Naruszeniem obowiązujących przepisów będzie budowa obiektu bez koniecznego pozwolenia na budowę, ale nie tylko. Również odbudowa, rozbudowa, nadbudowa obiektu bez uzyskania uprzednio prawomocnego pozwolenia lub bez dokonania zgłoszenia uznawane są za samowolę budowlaną. Niezgodne z prawem jest też realizowanie prac budowlanych pomimo sprzeciwu organów administracji architektoniczno-budowlanej po dokonanym zgłoszeniu.

Rzadko się zdarza, że samowola dotyczy stawiania domu jednorodzinnego. Znaczenie częściej dochodzi jednak do sytuacji, w których inwestorzy bez niezbędnych pozwoleń wykonują różnego rodzaju dobudówki, budowę garażu, basenu lub wiaty. Co ważne, za samowolę uznaje się nawet rozpoczęcie prac przed uzyskaniem ostatecznej decyzji. Czas oczekiwania na wydanie pozwolenia na budowę nie jest krótki, gdyż wynosi aż 65 dni — pod warunkiem, że dokumentacja jest pełna i zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. W przypadku wymogu zgłoszenia prac trzeba odczekać 30 dni na tzw. milczącą zgodę. W świetle prawa musimy jednak cierpliwie wstrzymać się z budową przez określony czas, aby nasza inwestycja nie zyskała miana samowoli budowlanej.

Wszelkie tego typu działania mogą skutkować określonymi konsekwencjami prawnymi. Zdarzają się jednak przypadki, gdy możliwa jest legalizacja samowoli budowlanej, chociaż niezbędne jest wówczas spełnienie wymaganych warunków.

 

Konsekwencje samowoli budowlanej

W sytuacji, gdy doszło do rozpoczęcia prac nad budową obiektu bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ, czyli mamy znamiona samowoli budowlanej, inspektor nadzoru budowlanego może wydać decyzje o nakazie rozbiórki. Inwestorowi, który zwleka z wykonaniem rozbiórki, może grozić grzywna, kara ograniczenia wolności, a nawet pozbawienia wolności do 2 lat, z czego nie wszyscy zdają sobie sprawę. Oczywiście ograniczenia czy pozbawienia wolności dochodzi w skrajnych przypadkach, jednak trzeba mieć tego świadomość, decydując się na realizację prac, które są niezgodne z prawem.

Warto jednak pamiętać, że przepisy przewidują też możliwość legalizacji takiej budowy, ale tylko wtedy, gdy budowa była zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i nie narusza przepisów. Profesjonalne wsparcie w zakresie legalizacji samowoli budowlanej zapewnia nasza firma.